Patronen doorbreken

Het zelfbeeld

Je zelfbeeld is opgebouwd vanaf je bestaan. Je wordt als baby geboren en als kind leer je hoe het leven werkt via allerlei basisregels van belangrijke opvoeders. Vanaf dat moment leer je 'voldoen aan' voorwaarden en regels om bij de samenleving te passen. Deze basisregels horen bij het leven en je opvoeders leren je een beeld te vormen hoe het leven werkt. Opvoeders doen dit met veel liefde en kennis die zij weer hebben meegekregen van hun opvoeders. Je leert naar deze basisregels te handelen, voelen en denken. Je bouwt steeds meer een beeld op van hoe jij vindt dat je hoort te handelen en gaat je er vervolgens naar gedragen. Op basis hiervan bouw je een zelfbeeld op, dat kan zowel positief (ik ben zorgzaam of ik ben slim) als negatief (ik ben slap, ik ben niks waard etc.). Vaak begin je in het volwassen leven te vergeten dat je hier afstand van kan nemen.

Wanneer je het gevoel hebt dat je volledig aan dat zelfbeeld moet voldoen om er bij te horen, geloof je dat je jouw zelfbeeld daadwerkelijk bent en dit de enige waarheid is. Je gaat minder observeren en bekijkt jezelf minder van een afstandje. Dit kan zowel bij een positief als een negatief zelfbeeld beklemmend zijn. Wanneer je vind dat je volledig moet handelen naar je zelfbeeld beperk je jezelf slechts tot dat beeld. Dit kan ervaren worden als minder flexibel/veerkrachtig. Je hebt bijvoorbeeld het gevoel dat je niet mag afwijken van je zelfbeeld op een moment dat het beter voor je zelfzorg zou zijn om het wel te doen.

Het belang van observeren

Wanneer je jezelf gaat observeren, kijk je van een afstand naar jezelf in een situatie. Als je die mogelijkheid hebt, dan wordt het leuk! Er ontstaat namelijk ruimte waardoor je een keuze krijgt waar je in mee kunt gaan. Je bent niet langer je zelfbeeld, maar het zelfbeeld is een verhaal dat je hebt opgebouwd door de jaren heen. Een verhaal dat onderzocht kan worden en afgepeld kan worden laagje voor laagje tot terug naar je bestaan.  Door te observeren kun je alvorens jouw besluit om te handelen op de situatie kijken naar jouw waarden en vandaaruit handelen i.p.v. op de automatische piloot. Het handelen vanuit je waarden brengt je dichter bij jezelf. Waarden vanuit je ‘bestaan’, ook wel het 'hier en nu' en niet alleen vanuit ons opgebouwde zelfbeeld. Wanneer je hier regelmatig de tijd voor neemt is de kans groot dat je meer innerlijke rust gaat ervaren. Je kunt situaties anders bekijken en gaat er anders naar handelen. Handelen naar hoe het bij jouw past, waardoor het minder energie kost en meer vanzelf gaat. Je gaat stap voor stap loslaten wat jou niet dient en gaat staan voor jouw waarden, omdat je merkt dat dit echt bij draagt aan wie je bent en wat bij je past.

Kijken naar je patronen (ouder-volwassene-kind)

Wanneer jij merkt dat er regelmatig iets niet helemaal lekker loopt in een gesprek met de ander kun je kijken naar de patronen in dat gesprek. Misschien herken je dat je bijvoorbeeld snel boos, onzeker of streng reageert in een gesprek. Een manier om afstand te nemen van je zelfbeeld is door te kijken hoe jij reageert op de ander en de ander op jou. In het filmpje laat ik zien hoe reacties vanuit ons zelfbeeld een effect kunnen hebben op de ander. We kunnen reageren van uit de ouder-modus, kind-modus en volwassen-modus. We kunnen per situatie verschillend reageren. Op het moment dat jij door hebt vanuit welke modus jij handelt in een gesprek kun je uit de interactie stappen die gaande is en reageren vanuit een andere modus die meer helpend is voor jezelf en indirect ook voor de ander.